| - Sport in NY, topsport in elke uithoek - |
Onze nationale sport is voetbal, dus laten we eerst maar eens bekijken hoe deze sport het doet in the Capital of the World. Onze nationale sport, onze belangrijkste bijzaak in het leven, krijgt langzaam ook poot aan de grond in de Verenigde Staten. In de hete zomer van 1994 organiseerde de Verenigde Staten het WereldKampioenschap voetbal. Ook het Giants Stadion kreeg negen wedstrijden toegewezen, inclusief één halve finale: Italie versloeg op 13 juli Bulgarije met 2-1. Overigens een vreemd verhaal, dat Giants Stadium. Met plaats voor zo'n 80.000 toeschouwers kunnen we spreken van een gigantisch stadion, thuisbasis van een New Yorkse voetbalclub. Het gebouw ligt echter helemaal niet op New Yorks grondgebied: we kunnen het vinden in het kleine plaatsje East Rutherford, New Jersey. Stel je voor, ons Ajax Amsterdam met een thuisbasis in Haarlem. In Amerika kan het blijkbaar. Ik vroeg wat Amerikanen op een forum voor fans om de exacte reden: was dat een historische of een praktische? Een financiële, bleek. Er is kennelijk niet genoeg geld voor een stadion op de dure grond van New York, daar waar bouwen in New Jersey aanmerkelijk veel goedkoper is. En zelfs al wordt er een biljoen geboden, het stadsbestuur geeft geen toestemming tot het bouwen. Er is nog wel nagedacht over een stadion in één van de andere wijken van New York, maar uiteindelijk bleek het financieel toch verreweg het aantrekkelijkst als er werd gevoetbald in New Jersey. En niet alleen de voetbalsport loopt hier tegenaan: in het Giants Stadium huist ook een ijshockeyclub en twee American Football-teams. "Maar," zegt een fan, "who cares, it's only a few miles from Manhattan... With good weather, you can see the Empire State Building when you're high enough." Het nieuwe stadion is binnenkort voltooid en zal zich nog verder van New York bevinden. Dit nieuwe stadion zal plaats bieden aan een aanmerkelijk minder aantal supporters, maar hier is expres voor gekozen: zo raakt het stadion tenminste vol. Het Giants Stadium is bij voetbalwedstrijden helaas vaak niet eens voor een kwart gevuld met supporters, wat niet ten goede komt aan de sfeer tijdens de wedstrijd. Jazeker, voetbal in Amerika. Lange tijd werd er in de Verenigde Staten lacherig gedaan over de voetbalsport, eigenlijk gecreëerd voor vrouwen, zo was de algemene opinie. In de jaren '90 kwam daar verandering in. Een klein stukje geschiedenis. In de jaren '60 en '70 deed men een eerste poging om een Amerikaanse voetbalcompetitie te organiseren. Bekende voetballers die speelden in deze 'North American Soccer League' waren Cruijff, Pélé en Beckenbauer. De aandacht van de Amerikanen voor de sport was minimaal en de salarissen van de sporters werden absurd hoog, daarom werd de competitie in 1985 ontbonden. In 1993 vond men het echter tijd voor een tweede poging, en tot op de dag van vandaag is die poging succesvol gebleken. Het voetbal in Amerika is in opmars, wat ook te zien is aan de steeds betere prestaties van het nationale voetbalteam. De Major League Soccer start met twee aparte competities, de Eastern- en de Western Conference. Na het voltooien van de beide competities volgt er een serie van playoffs om de kampioen te bepalen. De Eastern Conference heeft sinds 2007 zeven deelnemers, in het Westen doen ze het met zes voetbalteams. Dan is er nog een ander opmerkelijk verschil met bijna alle andere competities in de wereld: de MLS functioneert als een eenheid. Dat betekent bijvoorbeeld dat de bond spelers contracteert in plaats van dat de clubs dat zelf doen. Iets dergelijks gebeurd ook al jaren in Quatar, waar een hoge sjeik bepaald bij welke voetbalclub een speler mag spelen. Toch even een totaal andere gang van zaken dan bij ons in Nederland. Elke club heeft in Amerika een even groot budget en de teams mogen zelf weten hoe ze hun geld besteden zolang ze dat budget maar niet te boven gaan. Dus geef je veel geld uit aan een grote naam, dan houd je voor de overige spelers minder over. Sinds begin 2007 is er wel een zogenaamde Beckham Rule in werking getreden, die clubs het recht geeft één speler buiten het budget te contracteren. David Beckham was de eerste die gebruik maakte van deze regeling, de ster gaat nu in vijf jaar tijd 250 miljoen dollar verdienen bij de club Los Angeles Galaxy. Belangrijk is ook te weten dat een Amerikaanse club maar maximaal 18 selectiespelers mag hebben, waarvan er maar vier buitenlanders boven de 25 jaar en maar drie onder die leeftijd mogen zijn. Er zijn dus altijd minimaal 11 echte autochtonen in een selectie. Een soortgelijke regeling kende Nederland ook, tot ver in de jaren '90. Het gros van de nu genoemde regels zijn ook van kracht in andere sportcompetities van de VS, zoals bij het American Football. De voetbalclub Red Bull New York, spelend in het Giants Stadium, is nog nooit nationaal kampioen geworden. In 2000 werden ze wel de kampioen van de Eastern Conference, waarna ze in de halve finales van de playoffs uitgeschakeld werden. Het jaar erop werden ze nog tweede maar beter heeft men nog niet gepresteerd. Bekende (ex-)spelers zijn onder andere de Amerikaanse keeper Tony Meola en internationale topspelers als Lothar Matthäus, Roberto Donadoni en Youri Djorkaeff. In januari 2007 werden Ronald Waterreus en Dave van der Bergh gecontracteerd: ook Nederland gaat steeds meer een rolletje spelen in de MLA. Dergelijke spelers kunnen in betrekkelijk korte tijd nog veel rijker worden dan ze al waren, en het Amerikaanse voetbal is gebaat bij internationale sterren. De MLA heeft werkelijk een mooie toekomst voor zich. Ach, in Amerika draait het uiteindelijk toch om andere sporten. Freek Staps, een in New York wonende journalist van het NRC Handelsblad, liet me in een mail weten in de media nooit iets te lezen over voetbal. Men heeft het er meer over honkbal, basketbal, ijshockey en American Football, om maar wat populaire sporten te noemen in de Verenigde Staten. Een bloemlezing van topsport in New York City. De stad is één van de weinige steden van het land met in elk van de vier grote competities minstens 1 team. Misschien het populairst is honkbal, in de States baseball genoemd. Twee enorm grote clubs in die tak van sport zijn in New York gehuisvest: de New York Mets en de New York Yankees. Je zult begrijpen dat er een enorme rivaliteit heerst tussen deze twee teams, spelend in respectievelijk de Bronx (Yankee Stadium) en in Flushing, Queens. Dat Yankee Stadium is bij iedereen wel bekend, een enorme toeristische attractie. Wie een wedstrijd wil bijwonen in dit historische stadion uit 1923 moet er snel bij zijn: een nieuwe thuisbasis staat gepland voor 2009. Ook in het American Football zijn clubs uit New York prominent aanwezig. De New York Giants en de New York Jets spelen samen met eerdergenoemde voetbalclub Red Bull New York in het Giants Stadium, in New Jersey. Ook American Football is een enorm begrip in de States. Het jaarlijkse Super Bowl wordt over de hele wereld bekeken door ongeveer 150 miljoen televisiekijkers: in Amerika is het een onofficiële nationale feestdag. IJshockey wordt gespeeld in het beroemde Madison Square Garden door de club New York Rangers, net als basketbal, door de New York Knicks. Voor ijshockeywedstrijden wordt het basketbalveld in no-time veranderd in een mooie oppervlakte van ijs. Ook op Long Island wordt ook ijshockey gespeeld, door de ietsje minder bekende New York Islanders. Naast deze vier grote Amerikaanse sporten worden er in New York ook veel sportevenementen georganiseerd, waarvan de jaarlijkse marathon (maximaal 35.000 mensen mogen meedoen, het aantal aanvragen ligt drie keer zo hoog) en het tennistoernooi US Open het meest bekend zijn. De hele wereld kijkt jaarlijks mee naar de verrichtingen van de deelnemende atleten. In de periode van mijn bezoek aan de stad was er een groots marketingapparaat bezig met het promoten van de stad als organisator van de Olympische Spelen van 2012. Grote doeken met mooie leuzen hingen op toplocaties in de stad, een countdown klok op Union Square telde de secondes af naar het moment van de uiteindelijke uitverkiezing. Men was er helemaal klaar voor en je proefde in de media de gedachte 'ze zullen onze stad heus wel een opsteker willen geven na de aanslagen van 11 september'. Een week na mijn vertrek bleek ook uit een rapport van het Olympisch Comité dat er serieus werd gekeken naar deze mogelijkheid, en New York behoorde uiteindelijk tot de vijf laatste kanshebbers. Het mocht helaas niet zo zijn. In juli 2005 reageerde de hele stad gedesillusioneerd toen bekend werd dat Londen de felbegeerde organisatie voor zich mocht nemen. New York moet dus nog even wachten voor het zich voor de eerste keer mag opmaken voor het organiseren van een dergelijk groot evenement. Ik had het genoegen om tijdens mijn eerste bezoek aan de stad een basketbalwedstrijd te mogen bijwonen in de tempel Madison Square Garden. Vrouwenbasketbal, weliswaar, en geen wedstrijd met belangrijke gevolgen: het ging om een vriendschappelijke wedstrijd van de New York Liberty aan de vooravond van een nieuw seizoen. De tegenstander van het team was het getalenteerde Seattle Storm. En de ster van de Liberty-ploeg was Becky Hammon, die anno 2007 nog steeds speelt voor het team. De kleine, blonde vrouw met nummer 25 viel op tussen de donkerder getinte, potige dames. Tot zover mijn herinneringen, de uitslag moest ik twee jaar later even googlen: New York won met 72-58. Het was 8 mei 2005 en het stadion was helaas niet goed gevuld. Toch werd er een waar feest van gemaakt op het speelveld. Een jonge zangeres zong het volkslied en om me heen zongen supporters geëmotioneerd mee. Met grote zakken M&M's in de nabijheid was men klaar voor een spannende wedstrijd basketbal, een sport waar ikzelf de regels niet eens helemaal van ken. Maar ik was er dan ook niet helemaal voor het spelletje, ik kwam voor de aparte sfeer die ik verwachtte bij een Amerikaans sportevenement. Met de tranen die kwamen bij het volkslied werden de vooroordelen eigenlijk direct bevestigd: nergens anders wordt een sportwedstrijd in die hoge mate beleefd. En dan ging het hier alleen nog maar om een 'pre-season game'... Ik had een dag eerder een excursie gehad in het Madison Square Garden, waar tijdens de tour de New Yorkse vrouwen al aan het trainen waren voor de wedstrijd van de volgende dag. Het ging er, voor zover ik het kon beoordelen, heftig aan toe. Men nam de wedstrijd blijkbaar serieus, en dat was ook direct te zien in de wedstrijd. Geconcentreerd speelde New York Liberty het bezoek van de Westkust helemaal zoek. Wat een enorm contrast met de speelse activiteiten waar ik meerdere malen getuige van mocht zijn tijdens de hinderlijke onderbrekingen, die middag. Werkelijk ongelofelijk: ik had nog nooit van het fenomeen gehoord. Het uitverkoren publiek mag in de VS kennelijk kolderieke spelletjes spelen tijdens time-outs. Wat ik zoal heb gezien? De meest hilarische momenten waren twee vrouwen die bloedserieus probeerden zoveel mogelijk gymschoenen in het netje te gooien en een spannende race met 2 volwassen mannen die een stapel pizzadozen zo snel mogelijk van basket naar basket moesten brengen. Maar ik heb mensen ook met grote dobbelstenen zien gooien en zien breakdancen in de middencirkel. De gewone New Yorkers die nu eens in het middelpunt van de belangstelling stonden werden hartstochtelijk toegejuicht door de aanwezigen op de tribunes van het schitterende stadion. Ik was werkelijk hoogst verbaasd. Meer info |